Kappingar
Skrivikappingin 2025
Árliga skrivikappingin, sum verður hildin í sambandi við Mentanarvikuna í Runavíkar kommunu
Tekstaslag: monologar
Dómsnevndin var: Paula Gaard, Bergljót av Skarði og Gunnvá Zachariasen
1. virðisløn varð latin Svannu Jákupsdóttir fyri "Stovnsrøkt"
Dómsnevndin segði:
Virðisløn verður latin einum teksti, sum á skemtingarsaman speiskan hátt greiðir frá einum parlagi. Evnið er sera viðkomandi og gerandisligt og gevur afturljóð hjá mongum okkara. Myndamálið er sera stuttligt og lætt fatiligt við sínum rótum í føroyskari mentan og dagligum útvarpstíðindum. Teksturin er ein framsýning av vaksandi illsinni og frustratión, sum blæsist upp og síðani linkar aftur, og endin er skemtilig punktering av bløðruni. Ein væl komponeraður tekstur, eitt evni, ein støða. Vit vilja øll so fegin hava lykilin til eitt gott, gevandi parlag, og kanska er seingin eitt gott stað at byrja.
2. virðisløn varð latin Eydnu Skaale fyri "Monologur frá 02 til 07"
Dómsnevndin segði:
Virðisløn verður latin fyri Monolog frá 02-07. Teksturin, sum er ein innari monologur, har ein mamma hvørja nátt frá 02 til 07 endurlivir og lastar seg sjálva fyri náttina, tá hon misti son sín, er frálíka væl skrivaður. Málið er gott og lætt, og við fjøld av retoriskum figurum sum ákallan, endurtøkum, umorðaðum endurtøkum, anaforum, retoriskum spurningum, serligari teknseting, pausum og fjølbroyttum myndamáli verður tað nýtt tilvitað til at skapa rytmu, huglag og innihald í tekstinum. Ein innara tvístøða verður manað fram í kjakinum, sum eg-persónurin hevur við seg sjálva og teir ímyndaðu spurningar, hon fær úr øllum ættum. Hóast alt gongur fyri seg í høvdinum í nútíð, megnar monologurin at flætta inn eina søgugongd, sum skapar rammuna og tilverugrundarlagið hjá monologinum. Sum ein rættur innari monologur (soliloquy) førir áhaldandi talustreymurin mammuna - og lesaran við henni - nærri og nærri einum etiskum dilemma, sum ikki bara pínir hana hvørja einastu nátt, men eisini røkkur almenmenniskjaligum víddum og kastar ljós á ta ábyrgd, menniskju hava yvir fyri hvørjum øðrum, tá á stendur.
Serstaka virðislønin til ungt fólk sum vísir serliga góð evnir varð latin Katrin Rannvárdóttir Reistrup
Dómsnevndin segði:
Í einum løttum føroyskum gerandismáli viðger monologurin tema, sum ung fólk (møguliga) kenna seg aftur í: Sína egnu sjálvsfatan. Teksturin er ein innari monologur um eina tvístøðu, sum tykist einføld við fyrsta eygnabrá: Skal eg fara við út, tá vinfólk ringja, ella skal eg verða verandi heima? Monologurin sker inn á bein við spurningum so sum: Hvør eri eg? Hvussu verði eg fatað av øðrum? Hvussu passi eg inn? Hvørji klæðir skal eg fara í? Hvussu kann eg vera líka sum øll onnur? Hví kann eg ikki bara vera, sum eg sjálv vil? Hví var alt meira einfalt fyrr? Upp á stutta tíð fer eg-persónurin ígjøgnum djúpan eksistentiellan tvídrátt um tað at vera menniskja, og um hvør tað er, sum myndar persónsmenskuna í skiftinum millum barna- og vaksnamannalívið: Eins egni vilji ella krøvini útifrá. Harvið gerst teksturin universellur. Eg-persónurin kemur fram til eina innari sannkenning gjøgnum eitt dramatiskt vendipunkt og flytur seg frá stúran til avgerð, frá óvissu og til at hava dirvi til at lurta eftir síni egnu innaru rødd. Teksturin er skrivaður í dramatisku genruni, hann hevur bæði replikkir, síðutekst (regi) og innari einarøðu, sum eisini inniheldur ímyndaðar røddir, og við fleiri vendipunktum fer monologurin ígjøgnum ymisk menningarstig, sum gera, at hann er dramatiskt livandi og spælbærur.
Skrivikappingin 2024
Árliga skrivikappingin, hildin í sambandi við Mentanarvikuna í Runavíkar kommunu
Tekstaslag: ummæli
Dómsnevndin var Paula Gaard, Bergljót av Skarði og Oddfríður M. Rasmussen
1. virðisløn varð latin Rakul í Gerðinum fyri ummæli av yrkingasøvnunum hjá Arnbjørn Ó. Dalsgarð "Setorð" og "Tykisljóð"
Ummæli eftir Rakul í Gerðinum: Setorð og Tykisljóð
Dómsnevndin segði: Ummælið brúkar egið myndamál og hevur bæði rís og rós til verkini. Tað greinar og setir í frásjón, og lesarin fær tekstabrot at síggja, so at ummælið er sum ein sýnisgluggi, har verkið verður presenterað, og lesarin fær gjørt sær sínar egnu metingar.
Ummælið er humoristiskt, og skrivarans upplivingar eru lýstar, uttan tó at seta skrivaran í sentrum. Tað er væl skrivað og atfinningarsamt, men við virðing ásannandi, at tað er trupult at finnast at.
2. virðisløn varð latin Birgit Remmel fyri ummæli av skaldsøguni hjá Sólrun Michelsen "Sára Malena - seinsta gandakellingin í Føroyum"
Ummæli eftir Birgit Remmel: Sára Malena
Dómsnevndin segði: Sera víðskygt ummæli við tilsipingum til aðrar bókmentir og rák . Áhugaverdar viðmerkingar til dr. Jakobsens brigdið av søgnini um Beintu. Viðgerðin umfatar sjónarhorn søgunnar og lesarauppliving og hevur sera
áhugaverdar hugleiðingar um, hvørja funktión hugleiðingar Sólrunar við hvørt kapittul hava. Niðurstøðan setur søguna í nútíðar frásjón á áhugaverdan hátt.
Serstøk virðisløn til ungt fólk sum vísir góð evni varð latin Hjørdis Rannváardóttir Reistrup fyri ummæli av skaldsøguni hjá Rakel Helmsdal "Dreymsótt"
Ummæli eftir Hjørdis Rannváardóttir Reistrup: Dreymsótt
Dómsnevndin segði: Ummælið byrjar á spennandi hátt og fangar lesaran, áðrenn bókin verður nevnd. Skrivarin førir okkum við endurtøkum inn í universið í bókini, á sama hátt sum røðarar í bókini gera til tess at sannføra fólkið. Ummælið er greinandi og perspektiverandi og vísir á, hvussu fámannaveldið virkar. Faklig hugtøk verða brúkt og ummælið sipar til annan ungdómsskaldskap. Ummælið nevnir eisini, at ikki nógvar slíkar bøkur eru á føroyskum, og evni, sum verða viðgjørd, eru vanliga sett í samband við heilt onnur samfeløg enn okkara. Ummælið endar við at seta sera viðkomandi samfelagsligar spurningar.
Skrivikappingin 2023
Árliga skrivikappingin, hildin í sambandi við Mentanarvikuna í Runavíkar kommunu, er komin at enda og tríggir vinnarar eru funnir. Hesaferð var formatið at skriva eina yrking á í mesta lagið 1.000 orð.
Tekstaslag: yrkingar
Dómsnevndin var Dorit Hansen, Oddfríður M. Rasmussen og Bergljót av Skarði
1. virðisløn:
Kim Simonsen við yrkingini: Lívfrøðiliga samansetingin í einum dropa av havvatni minnir um blóðið í mínum æðrum.
Dómsnevndin skrivaði: Vinnarin sermerkti seg við eini yrking, sum viðger tað stokkuta, tað, sum forgeingiligt er, og sum fer millum fingrar okkara, og vit gáa tí ikki. Evnisliga viðger yrkjaraegið deyða pápa sín, sum alt sítt lív hevur verið sjómaður og havið, sum máar burtur av landinum og tilveruni. Her liva vit sum umskapiligar verur. Deyðin og tað forgeingiliga verður lýst ymiskt. Tey verða lýst vísundaliga, soleiðis, at vit fáa at vita, hvussu tað forgeingiliga lívfrøðiliga broytist. Eisini verða tey lýst mytologiskt og persónligt. Tilsipingar eru til bókmentir og læknavísund og verur úr grikskari mytologi verða flættaðar saman við tað vísundaliga í eina kosmiska heild, har havið verður speglað í øllum, har tað ørsmáa og velduga sameinist, har alt byrjar og alt endar við havinum.
2. virðisløn:
Jana Mortensen við yrkingini: Ikki - yrkjara yrking á yrkingardegnum
Dómsnevndin skrivaði: 2. virðisløn fær ein yrking, sum er um ta tilgongd, sum tað er at yrkja. Hon hevur áhugavert perspektiv við tað, at bæði lesari og yrkjari eru umboðaðir. At lesa vekir eina trá, sum bert kann nøktast við at brúka
orðini, evna tey til, so at tey lýsa ta trongd, sum býr í yrkjaranum. Yrkingin hevur originalt myndamál, stuttliga persónsgerð og ein skemtandi tóna.
Serstøk virðisløn til ungt fólk ið vísir serliga góð evnir:
Anita Gudmundarson: Klivplantan
Dómsnevndin skrivaði: Yrkingin er lyrisk á tann hátt, at hon lýsir eina støðu, eina kenslu, men hon er eisini frásigandi, tí kenslan/støðan er lýst sum ein bardagi við ein klivplantu. Myndin er trúlig og fangandi. Bardagin, sporini og royndin at fjala støðuna, alt hetta hongur væl saman. Og samanvevjingin av kenslum og kroppi, samstundis sum kroppurin verður loystur frá persónunumm, verður lýst væl.
Skrivikappingin 2022
Niðurstøða í skrivikappingini í sambandi við Mentanarvikuna í Runavíkar kommunu 2022
Tekstslag: essay
Dómsnevnd: Bergljót av Skarði, Oddfríður M. Rasmussen, Dorit Hansen
1. virðisløn - Jens Christian H. Carlsson við "Spenglerskar abstraktiónir"
Spenglerskar abstraktiónir.pdf
Dómsnevndin skrivaði: Fyrsta krav fyri at skriva ein góðan tekst er eitt gott mál, og hendan ritroyndin er í serflokki í so máta. Málið er lætt, livandi, stuttligt og fangandi við orðasamansetingum, sum kveikja hugasambond.
Ritroyndin er ein ferð aftur í tíð og út í heim, og hon er eisini ein undran um støðuna í dag. Í ritroyndini knýtir rithøvundurin saman tað smáa og tað stóra, tað gerandisliga og tað heimspekiliga, tað politiska og tað menniskjaliga, ta heimligu mentanina og ta fremmandu mentanina. Rithøvundurin hyggur undrandi at sær sjálvum og øðrum á ferð í Sovjetsamveldinum, stutt áðrenn Berlinmúrurin fall. Hann skrivar fyri at koma nærri einum sannleika uttan á nakran hátt at leggja fram eina longu funna niðurstøðu. Heldur tekur hann lesaran við á eina ferð, har vit saman sleppa at undrast um tey menniskju og tær støður, sum koma á leiðini, og smílast um stuttligu lýsingarnar. Og eftir at hava lurtað eftir føroysk-ukrainskum felagssangi, kunnu vit saman við rithøvundinum undrast um tað, sum vit eru vitni til í sama umráðið í dag. Heitið er “Spenglerskar abstraktiónir” og peikar bæði tíðina tá, tíðina nú og ringrásina, sum vit neyvan nakrantíð fara at skilja.
2. virðisløn - Sigrið Mikkjalsdóttir við "Lítla gentan í grillbarrini og hennara fyrimyndir"
Lítla-gentan-í-grillbarrini-og-hennara-fyrimyndir.pdf
Dómsnevndin skrivaði: Ritroyndin er persónlig og almenn, hon er afturlítandi, samstundis hon er háaktuel. Við støði í persónligum upplivingum, lýsir rithøvundurin eina almenna avbjóðing, sum viðkemur okkum øllum.
Fortíð og nútíð verða snilt samanflættaðar við Helenu Damu, sum smágentan gevur blómur í Vágstúni, og
Ingilín og Hervør, ið verða vendar av eldri konum í føðingardegi. Og avbjóðingarnar hjá gentuni í grillbarrini vísa seg tíverri ikki at vera ein farin tíð, nú fokus er sett á arbeiðsumhvørvi hjá ungum fólkum. Ritroyndin kannar, kjakast og grundgevur. Hon er persónlig, hugsandi, klók og opin.
Serstøk virðisløn til ungt fólk, ið vísir serliga góð evnir – Birgir Ferjá Heldarskarð við “Um tað at eta”
Dómsnevndin skrivaði: Ritroyndin ”Um at eta” er stuttlig og tankavekjandi. Ritgerðin viðger eitt gerandisligt evni við persónligum vinkli, men evnið er samstundis alment og heimspekiligt. Vit ferðast frá einari deyðari kettu á havnagøtum til alskyns hugmyndir av kerum djórum, sum vit verða fóðrað við gjøgnum teknifilmar. Hvat lív hevur virði, og nær er tað synd at drepa eina livandi veru. Tað eru stóru spurningarnir, ið verða latnir í ein lættan og stuttligan búnað í hesari ritgerð.
Umframt teir tríggir vinnararnar, eru tvey essay, ið skaraðu framúr:
Eydna Skaale við "Eg standi við Ukraina"
Nicolina Dahl við "Tað er kríggj í verðini"
Skrivikappingin 2021
Vinnararnir av stuttsøgukappingini!
Fyri at varpa ljós á og kveikja áhugan fyri føroyska málinum og fyri skriving og bókmentum yvirhøvur, hava vit í ár skipað fyri almennari skrivikapping. Kappingin var opin, og treytirnar vóru, at tú skuldi skriva eina stuttsøgu á í mesta lagi 1.200 orð.
Vit vóru gleðiliga ovfarin tá yvir 60 stuttsøgur komu inn áðrenn freistin var úti. Vit takka miriliga fyri áhugan og fyri alt tilfarið sum kom inn. Fleiri lovandi boð vóru, og allar stuttsøgurnar vórðu sendar til dómsnevndina. Við í dómsnevndini vóru Oddfríður M. Rasmussen, Sanna Klein og Jonhard Mikkelsen.
Eitt savn av stuttsøgum varð útgivið í samstarvið við Sprotan, har tær bestu stuttsøgurnar frá skrivikappingini eru í. Savnið eitur "Kvøl", og tað kann lænast á bókasøvnunum kring landið.
Vinningar verða givnir í tveimum bólkum:
- Ein til stuttsøgur ætlaðar ungum og vaksnum
- Ein til stuttsøgur ætlaðar børnum og ungum
Harumframt verður serstøk virðisløn latin einum ungum fólki, ið vísir serliga góð evnir.
Vinnari í bólkinum Stuttsøga ætlað ungum og vaksnum:
Crocker Land – Páll Oddur Rubeksen
Stuttsøgan Crocker Land eigur í sær alt tað, ið kravt verður, at stuttsøga skal eiga í sær. Hon byrjar mitt í øllum, er ein støða, ið heldur á eina avmarkaða løtu, her er bara ein persónur við minnisbrotum um onkran annan, okkurt ørkymlandi afturlit, og søgan hevur ein raffineraðan enda.
Kendi pólfarin Robert Peary skrivar í frásøgn síni um Crocker Land. Seinni kanningar hava avdúkað, at frágreiðingin var følsk, og landið var ikki til. Tann avdúkingin er annar lykilin til søguna og lýsir ómetaliga væl innihaldið
Ørkymlaði maðurin í søguni, sum er minnisveikur, hevur helst verið stjóri í fyritøku, minnist onkur hissini blunk úr fortíðini og grundar um tey við ongum grundarlagi. Hann er í landi, sum ikki er til.
Endin avdúkar alt við einum orði, sum er hin lykilin til at fáa greiðu á søguni.
Søgan er hugfangandi, forvitnislig, væl komponerað og evnisliga viðkomandi.
Vinnari í bólkinum Stuttsøga ætlað børnum og ungum:
Tann einsamalli maðurin – Bárður Persson
”Tað var einaferð ein maður, sum var so einsamallur, at tað ber illa til at siga, hvussu einsamallur hann í veruleikanum var.”
Stuttsøgan ”Tann einsamalli maðurin” er ein vælskrivað og stuttlig stuttsøga. Søgan er skrivað til børn og ung, og snýr seg í stuttum um umskiftið frá einsemi til eydnu.
Við stuttligum, beinraknum og knøppum orðingum koma vit á eina ferð við einsamalla manninum, og vegurin til eydnuna, og at vinna prinsessuna, gongur ikki ígjøgnum gandaða skógin ella í hellið hjá risanum, men inn í gamla kamarið hjá mammuni, og einasta vápnið er dustsúgvarin.
Styrkin í søguni er samspælið millum ævintýraheimin og gerandisdagin, og handan søguna um gandaðu prinsessuna og óvæntaða kærleikan, goymir søgan um sakn og einsemi seg. Á henda hátt megnar søgan at raka lesaran á fleiri fláum samstundis, tá fleiri tulkingarmøguleikar standa honum í boði.
Serstøk virðisløn latin einum ungum fólki, ið vísir serliga góð evnir:
Andaboð – Silvurlín Solbjerg Jóhansdóttir
At okkara kæru ungu skriva á føroyskum, hevur alstóran týdning fyri, hvussu vit síggja okkum sjálv. Samstundis hevur tað týdning, at tað, sum tey ungu skriva kemur út til ein lesaraskara, so at vit koma at kenna tað, sum tey ungu hugsa um. Eisini hevur tað stóran týdning, at vit eggja teimum ungu at skriva á føroyskum.
“Andaboð” er ein ræðusøga um eina app, sum ger, at fólk doyggja, sum taka hana niður. Tey fáa boð frá andum úr appini og eitt djór skræðir tey sundur.
Hetta er herskin kostur, sum tekur tøkniamboð við fyri at lýsa tíðina vit liva í. Okkurt ófrættakent liggur sum ein undirtóni gjøgnum alla søguna. Í hesi stuttsøguni eru fleiri ógvuslig morð og høvuðspersónurin verður blandaður upp í alt. Í slíkum søgum, skal endin ikki avdúkast. Hann mugu tit bíða eftir í spenningi.